KHAI BÚT ĐẦU XUÂN
SỰ TRUYỀN TỤNG VỀ MÓN GÀ VĂN
XƯƠNG (CƠM GÀ HẢI NAM)

Lại một muà xuân về với
đất trời.
Như thông lệ, hằng năm cứ vào dịp
này, tôi thường xin nghỉ việc vài hôm để
“xả hơi ăn tết”.
Sáng nay mồng một Tiết
Xuân (春节),
trời nắng đẹp và ấm áp hơn so với
tuần trước khiến ḷng người sảng
khoái. Tôi liền thưà
cơ vui vẻ cố gắng viết dăm chữ với
ư nghĩ khai bút đầu xuân.
Những năm qua, thường th́
tôi hay có chút ư niệm biết trước ḿnh sẽ viết
ǵ cho dịp đầu xuân, nhưng năm nay hoàn toàn
khác. Tôi chẳng biết
ḿnh sẽ viết ǵ. Măi
đến tối hôm qua, trong lúc dùng bưả cơm
đoàn viên tối cuối năm (团年飯) ở nhà bố tôi, tôi mới
chợt nảy ư viết vài ḍng về sự truyền
tụng cuả món Gà
Văn Xương (文昌雞), món
mà bố tôi rất thích và rất hảnh diện. Ông hảnh diện v́ món này đă
mang tên quê hương xứ
sở cuả ông, cuả tổ tiên đại gia
đ́nh tôi! C̣n riêng cá nhân
tôi, th́ tôi thích món cháo nấu từ soup gà loại này
hơn. Quả đúng là
khẩu vị của mỗi người có khác.
Món Gà Văn Xương thường
đi chung với món cơm nấu từ soup gà nên
người đời gọi chung là Cơm Gà Văn
Xương (文昌雞飯) hay Cơm Gà Hải Nam (海南雞飯) -- Văn Xương là
tên cuả một huyện ở đảo Hải
Nam và gần đây đảo này đă trở thành
đơn vị tỉnh.
Món Cơm Gà Hải Nam
khá nổi danh khắp Trung Quốc và các vùng Đông Nam
Á. Ngày nay th́ tiếng
tăm đă lan rộng đến Bắc Mỹ Châu
theo nhịp di dân của những nhóm người đến
từ các nước Đông Nam Á trong những thập
niên qua. Khoảng gần mười năm trước,
tôi đă có dịp từng đọc được một
bài viết khá dài giới thiệu về món ăn này
đăng trên tờ báo Los Angeles Times.
Nếu tôi nhớ không nhầm, dường
như bài báo có nhắc đến món Cơm Gà Hải
Nam lúc đầu đă được truyền qua xứ
Hợp Chủng Quốc theo chân những người
di dân Trung Hoa đến từ Tân Gia Ba.
Theo một số tư liệu, món
Gà Văn Xương được nổi danh với
một số giai thoại như sau:
Vào đời nhà Thanh, có một vị
quan lớn ở tỉnh Triết Giang vốn xuất
thân từ khu vực Cẩm Sơn, Hải Nam. Trong một dịp Tết, vị
quan nọ về thăm quê nhà.
Trước khi trở lại Triết Giang, vị
quan ấy có ghé thăm một người bạn cũ. Khi gặp nhau, người bạn
cũ mới đem “món ngon xứ sở”, tức món gà Văn
Xương chính tông, ra thết bạn. Đồng thời cũng lựa
tặng thêm vài con khá tốt để bạn ḿnh
đem đi Triết Giang thết đải bằng hữu
nơi ông ta làm việc. Từ
đó tiếng tăm món gà Văn Xương lan tràn khắp
nơi.
Một giai thọai khác là vào thời
kỳ đầu cuả nền dân quốc Trung Hoa, bộ
trưởng tài chính Tống Tử Văn (1) có lần
về quê thăm viếng.
Trong dịp đó ông chuẩn bị triệu tập
một đại hội toàn đảo ở huyện
Văn Xương. Các huyện
trong đảo đă đem các thức ăn đồ
nhắm ngon lạ cuả địa phương ḿnh
đến biếu đải ông. Bổng đâu “Biến Cố
Tây An” xảy ra, cuộc triệu tập không thành. Ông bèn chọn mang về Quảng
Châu một số món để các quan chức thưởng
thức, trong đó có món Gà Văn Xương. Sau đó, nhờ tỉnh Quảng
Đông có mối quan hệ đặc biệt với
vùng Đông Nam Á, nên món này dần dà được lan
tràn truyền tụng khắp vùng.
Cũng có một giai thoại như
thế này: Phiá bắc trấn
Đàm Ngưu thuộc huyện Văn Xương, Tỉnh
Hải Nam
có một thôn nọ. Chung
quanh thôn ấy có rất nhiều cây đa. Những cây đa này cành lá um
tùm và cỏ mọc đầy thân che rậm cả
vùng. Nơi đó chim non gà
non sống từng đàn.
Chúng ăn những hạt giống cuả những
cây đa; chúng t́m bắt côn trùng; chúng sống vui
chơi thỏai mái và tiếp tục sinh sôi đông
đảo. Những
đám gà này tuy lớn chậm, thân h́nh nhỏ nhắn,
nhưng thịt rất mịn và mướt, da mỏng,
xương ḍn dễ ră, hương vị thơm nồng. Tương truyền vào đời
nhà Minh, ở triều đ́nh có một vị quan xuất
thân từ huyện này, có lần về kinh, ông mang theo
vài con gà Văn Xương, xem như đặc sản
của quê ḿnh, để dâng vua thưởng thức. Sau đó, vua khen ngon và ban
thưởng. Thế là
món Gà Văn Xương được nổi danh khắp
thiên hạ. Đồng thời
thôn nọ được đổi tên thành thôn Thiên Tứ (天赐村), tức
thôn được vua ban ơn, và dân làng rất lấy
làm hảnh diện.
Sự truyền tụng cuả món
Cơm Gà Hải Nam
dường như là thế.
Vài ḍng khai bút đầu xuân. Nhân dịp này, tôi cũng xin
chúc tất cả những người thân cuả tôi,
những “thân bằng hảo hữu”, và luôn cả những
ai đang đọc bài này
新
春
吉
祥
,
萬
事
如
意
!
TÂN XUÂN CÁT TƯỜNG,
VẠN SỰ NHƯ Ư !
Hàn Quốc Trung 韩国忠
Khai
Bút Đầu Xuân Mậu Tư
2008
Ghi chú:
Người viết tuy có gốc gác tổ tịch
Hải Nam, nhưng chỉ biết ăn, không biết
nấu. Xin miễn hỏi
recipe…   
(1) Tống Tử
Văn (宋子文 1894 – 1971) là em
trai cuả hai bà Tống Khánh Linh (phu nhân cuả Tôn Dật
Tiên) và Tống Mỹ Linh (phu nhân cuả Tưởng Giới
Thạch).
|